Op sociale stadssafari in Antwerpen!

Wat mag je verwachten als je een delegatie van 25 Vlaamse en Nederlandse beleidsmakers, onderzoekers, docenten, financiers en andere ondersteuners laat proeven van wat Antwerpen te bieden heeft op vlak van sociaal ondernemerschap? We namen de proef op de som op donderdag 16 januari en kregen wat we verwachtten: krachtige ondernemersverhalen, oprechte verbazing en heel wat getrokken lessen. Een kort verslag... 

Dit artikel is gebaseerd op het verslag geschreven door De Punt. Lees hier het originele artikel. 

09:30 - KUBUS Permeke

De dag begint goed, met een warme kennismaking. We nemen de tijd om elkaar beter te leren kennen, maar dan wel in de diepte. Iedereen krijgt even de tijd om 3 geslaagde activiteiten op te lijsten waarmee ze sociale ondernemers hebben kunnen ondersteunen in de afgelopen jaren. Door die in kleine groepjes uit te wisselen ontstaan nieuwe inzichten en waardevolle contacten. Eens het ijs gebroken en de banden aangehaald, is de tijd rijp om sociale ondernemers en ondersteuners aan het woord te laten voor een stevige dosis inspiratie. 

Mosselen met friet

Jan Van Roie van Sense staat erop om eerst zichzelf even te plaatsen in het groeiverhaal van de sociale onderneming, die zich specialiseert in horeca. Decennia terug was hij voorzitter van een sociaal restaurant, zoals er vandaag nog velen zijn. De keuken serveerde er mosselen met friet: niet 1kg, maar 1,4 kg en vooral goedkoper dan elders. Jan kon dit niet aanvaarden, want de onderneming bevond zich ook in slechte papieren. 'Doe het dan zelf', was de boodschap en Jan nam de teugels uit noodzaak dan maar in handen. Nu, zoveel jaar later, staat hij aan het hoofd van een zeskoppig directieteam dat een professionele horeca-onderneming runt, met vele vestigingen. Met de nadruk op onderneming, en dat onderstreept Jan graag nog eens. 

Als je dit leest, zou je kunnen denken, dat Jan net iets te ambitieus en te gedreven is, als een koele zakenman. Maar dat is slechts schijn, want zijn betoog is heel warm, authentiek en doorleefd. Vooral als het over de sociale kant van de zaak gaat, merk je waar de ambitie echt ligt. Hij wil de 210 MIA's (Medewerkers In Activering) laten groeien, als mens en als werknemer. Hij wil het potentieel uit mensen halen en beseft dat we te vaak blijven hangen in vaste denkpatronen. Daarom heeft hij trajecten opgezet om jong en allochtoon talent te herkennen en hogerop te krijgen, liefst tot in het kader van de onderneming.   

Jonge rolmodellen

Nadia El Marnissi heeft ons meteen bij ons nekvel wanneer ze begint met een kleine quiz ter opwarming. Vraag 1: "Bij de start van het secundair onderwijs, zit ongeveer ... % van de kinderen met migratieachtergrond op leeftijd". We is een meerkeuzevraag, maar het is al snel duidelijk dat het antwoord niet hoopgevend is. We mogen kiezen tussen A.60%, B.70%, C.80%, D.90%. Het antwoord is B, en dan ben je in eerste instantie blij dat het slechts 70% is. Maar als je even doordenkt, besef je snel dat de situatie schrijnend is. En zo gaat het nog enkele vragen door, tot we helemaal doordrongen zijn van de noodzaak aan actie. Gelukkig is PEP vzw er sinds enkele jaren om jongeren met een afstand tot onderwijs een duwtje in de rus te geven. Ze maken daarbij gebruik van rolmodellen, maar gaan ook heel innovatief aan de slag met peer-to-peer groepen. Door en voor jongeren dus, in Antwerpen, Limburg en binnenkort ook Brussel. Omdat het nodig is, echt nodig.

12:30 - Lunch van Sense

Proeven van sociaal ondernemerschap, maar dan letterlijk...

14:00 - Park Spoor Noord

We genieten van een heerlijk winterzonnetje op weg naar Park Spoor Noord, waar Rising You haar intrek heeft genomen in de Parkloods, een voormalige rangeerstation dat prachtig gerenoveerd is. De stad Antwerpen heeft er project SPRK (spreek uit als 'spark') opgezet, om jongeren via SPort dichter bij weRK te krijgen. Projectcoördinator Jolien Gommeren vertelt hoe je er aan de vliegende trapeze kan hangen, skatelessen kan volgen en verticaal en horizontaal kan klimmen, maar evengoed terecht kan in de meer traditionele sportzalen. De klimmuur van Rising You is nog in opbouw, maar je voelt en ruikt de sfeer en het potentieel al helemaal als je door de immens grote hal wandelt.

Jongeren in beweging

Pia Plasmans, die verantwoordelijk is voor de werking in Antwerpen, neemt ons mee naar het ontstaan van Rising You. Dat de organisatie sinds enkele jaren jonge vluchtelingen via klimtrainingen opleidt tot hoogtewerkers, wisten de meesten van ons al. Maar het project contRainer, dat binnenkort van start gaat, is toch wel een primeur. Jongeren zullen er samen een oude zeecontainer aanpakken om er een fitnessruimte van te maken, gebaseerd op calisthenics. Zo leren ze lassen, timmeren, ... maar vooral ook creatief denken en samenwerken. Zonder het te beseffen, krijgen ze een basis aan vaardigheden en competenties mee. Ze kunnen proeven, om vervolgens beter te kunnen beslissen welke opleiding of job bij hen past. Pia kijkt er alvast naar uit om weer aan de slag te gaan met de jongeren uit de buurt, die ze nog goed kent van haar vorige job bij Buurtsport.

Studenten met de buurt verbinden

Met Campus National heeft Thomas More hogeschool een ontmoetingsplek voor studenten, sociaal ondernemers en buurtbewoners gecreëerd. Ann Van de Peer geeft ons een inkijk in de werking van dit unieke initiatief, waarin de Nederlandse deelnemers aan onze stadssafari grote interesse tonen. Het is duidelijk dat er al een lange weg is afgelegd om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen, maar dat maakt de prille resultaten des te aantrekkelijker. Over neuzen gesproken: Campus National ontving van de buurt De Gouden Neus, een prijs voort het mooiste buurtinitiatief. En dat nadat ze voor aanvang van het project juist zoveel tegenkanting hadden gekregen van de buurt, die lawaaioverlast en straatvuil verwacht hadden van de nieuwe studenten. 

Ann had Frederick Scraeyen van BEEGO meegebracht, één van de ondernemers die van Campus National zijn werkplek heeft gemaakt. Hij schakelt studenten in om vooral ouderen aan huis te ondersteunen bij digitale vragen. Dat gaat van de installatie van een laptop tot de bediening van een koffiezet, dus het is een brede waaier. Studenten gaan met de fiets naar de klant en verdienen zo een centje bij. Frederick heeft geen moeite om voldoende studenten te vinden, maar denkt bij rekrutering toch hard aan hun welzijn. Door een buddy toe te wijzen voor het eerste bezoek, merken de studenten dat ze heel wat kunnen betekenen en valt de faalangst snel weg. Nu nog zorgen voor voldoende opdrachten, want nog niet iedereen is op de hoogte van het bestaan en de meerwaarde van BEEGO. 

16:30 - Terug- en vooruitblikken

De hoofden zitten vol en de tijd is om, maar we trekken nog een kwartiertje uit voor een reflectie in groep. Iedereen heeft wel iets opgestoken om mee te nemen naar huis, zij het ergens in Vlaanderen of Nederland. De verschillen blijken toch vooral in de details te zitten, want in grote lijnen blijken we over de landsgrenzen heen toch dezelfde uitdagingen te hebben. Dat betekent dat we nog heel wat van elkaar kunnen leren, dus dat dergelijke initiatieven nodig zijn. 

Meer weten?

De sociale stadssafari in Antwerpen op 16/1 was het tweede deel van een tweeluik, nadat we op 17/12 in Rotterdam waren neergestreken. Het concept was gelijklopend: lokale initiatieven van sociale ondernemers en ondersteuners bezoeken om er lessen uit te trekken. Maar vooral ook netwerken, want de aanwezige beleidsmakers, onderzoekers, docenten, financiers en andere ondersteuners hebben nog veel te leren van elkaar.

Dank aan alle deelnemers, maar in het bijzonder aan Maxime Defossez, die vanuit de provincie Antwerpen de organisatie van de stadssafari in Antwerpen ondersteund heeft omdat ook zij streven naar meer en beter sociaal ondernemerschap.

De sociale stadssafari's kaderen in het project Spark Social Enterprise, dat van 2016 tot 2020 loopt en ondersteund wordt door Interreg 2 Zeeën en de provincie Oost-Vlaanderen. Meer info over de doelstellingen, de doelgroep, het werkingsgebied en de resultaten van het project vind je op www.sparksocialenterprise.eu.

Dit artikel is gebaseerd op het verslag geschreven door De Punt. Lees hier het originele artikel.